Co to jest WIBOR

Sytuacja w polityce pieniężnej z końcówki roku 2021 sprawiła, że coraz więcej osób zdobywa podstawową wiedzę o tym, jak działa ekonomia i co to jest koszt pieniądza. Często jest to wiedza zdobywana niejako przymusowo, ponieważ Kowalski chce zrozumieć, dlaczego bank podniósł mu comiesięczną ratę kredytu o kilkaset złotych. Wszyscy mówią o stopach procentowych, jednak za tę podwyżkę tak naprawdę odpowiedzialny jest inny parametr – WIBOR. Jest on zależny od wysokości stóp, ale to już wyjaśnimy w dalszej części artykułu.

WIBOR to skrót od Warsaw Interbank Offered Rate i jest to referencyjna wysokość oprocentowania pożyczek oferowanych na naszym rodzimym rynku międzybankowym. Co to oznacza? Banki nie tylko udzielają pożyczek, ale też je biorą. Czyli – operacje jednego banku mogą być kredytowane przez inny. Z tego względu WIBOR ma fundamentalny wpływ na to, jakie koszty ponosi bank, a tym samym decyduje o tym, jak wysokie będzie oprocentowanie oferowanych przez tę instytucję pożyczek.

W kwestii wysokości WIBOR-u istotne są dwie kwestie:

• musi się on zmieścić w przedziale między stopą depozytową oraz stopą lombardową,
• jest ustalany codziennie , na podstawie danych udostępnianych przez banki.

Pierwszy punkt wyjaśnia, dlaczego decyzje Rady Polityki Pieniężnej wpływają na wysokość WIBOR-u. Podniesienie stóp sprawia, że WIBOR rośnie, a tym samym rośnie wysokość comiesięcznej raty kredytu. Koszt kredytu to marża banku oraz oprocentowanie. To drugie, jeśli jest zmienne (a właśnie takie wybiera większość polskich kredytobiorców) jest ustalane na podstawie WIBOR-u.

Drugi punkt mówi o tzw. fixingu WIBOR-u. O godzinie 11:00 każdego dnia roboczego wyłonione w konkrusie NBP banki (dilerzy rynku pieniężnego) udostępniają informację o tym, jakie oprocentowanie depozytów są skłonne przyjmować. Na tej podstawie ustalana jest wysokość WIBOR-u dla różnych terminów: na jeden dzień, (od dnia zawarcia transakcji), na jeden dzień (od dnia następnego po zawarciu transakcji), na tydzień, na 2 tygodnie, na 1 miesiąc, na 3 miesiące, na 6 miesięcy, na 9 miesięcy, na 1 rok. Żeby uniknąć zbytnich wahań, ustalając fixing, odrzuca się po dwie skrajne wartości z góry i z dołu.

Kredyty hipoteczne zazwyczaj indeksowane są albo WIBOR-em 3M, albo WIBOR-em 6M. Z tego względu nie każdy otrzyma rekalkulację raty w tym samym momencie – w przypadku wariantu 6M na zmiany można czekać nawet pół roku, przy czym należy mieć na uwadze, iż po tych 6 miesiącach zmiana będzie bazowała na ostatniej modyfikacji wskaźnika. Z tego względu, jeśli WIBOR rósł cały czas, wzrost raty może być bardzo duży.

Kryteria, którymi kieruje się RPP ustalając poziom stóp procentowych, są skomplikowane. Jednak w uproszczeniu można uznać, że służy to regulowanie ilości pieniądza w gospodarce. Niskie stopy to tani pieniądz, więc jest go dużo (pożyczki są tanie). I odwrotnie: wysokie stopy to drogi pieniądz, więc jest go mało (pożyczki są drogie). Z uwagi na powyższy mechanizm stopy procentowe są podstawowym narzędziem w walce z wysoką inflacją. Jeżeli inflacja wymyk się spod kontroli, Rada Polityki Pieniężnej zaczyna podnosić stopy. Rośnie więc też WIBOR, co pociąga za sobą wzrost kosztów kredytów – wyższa rata dla tych już zaciągniętych i mniejsza zdolność dla tych planowanych.

WIBOR ma wpływ nie tylko na rynek kredytów hipotecznych, ale też na inne pożyczki, w tym leasing oraz obligacje skarbowe i korporacyjne. Biorąc pod uwagę jego uzależnienie od wysokości stóp lomardowej i depozytowej, widać, jak potężne narzędzie ma w swoim arsenale NBP i działająca przy nim Rada Polityki Pieniężnej. Z kolei dla zwykłego Kowalskiego jest to bardzo istotny parametr, o ile jest on kredytobiorcą. Wtedy warto znać chociaż podstawowe zasady jego funkcjonowania oraz to, w jaki sposób wpływa na koszt kredytu.